Kürtaj, gebeliğin kaçıncı haftada olduğu ve anne adayına özel şartlar doğrultusunda ilaçlı kürtaj veya cerrahi kürtaj teknikleri ile gebeliğin sonlandırılması amacıyla gerçekleştirilen bir prosedürdür. Her ne kadar uzman hekimler tarafından steril şartlarda gerçekleştirildiğinde minimum yan etkiye neden olabileceği bilinse de bazı durumlarda kürtaj riskleri oluşabilir.
Kürtaj sonrası kanama, kürtaj sonrası enfeksiyon, kürtaj sonrası rahim delinmesi, kürtaj sonrası rahimde yapışıklık oluşması, parça kalması gibi komplikasyonlara ek olarak kürtajın başarısızlıkla sonuçlanması da mümkündür.[1]
Bu risklerin minimize edilmesi için kürtaj öncesi ve sonrası süreçte ultrason ile muayene büyük bir avantaj sağlayacaktır. Aynı zamanda hem kürtaj sonrası doktor kontrollerinin aksatılmaması hem de reçete edilen ilaçların kullanımı da önemli gerekliliklerdir.
Başarısız Kürtaj Nedir?
Başarısız kürtaj, en kısa tanımı ile bebeğin alınamaması ve gebeliğin sonlandırılamamasıdır. Kürtaj yapılmasına rağmen gebeliğin sonlandırılamaması genellikle gebelik kesesinin tam anlamıyla oluşmadığı erken dönemlerde ya da ultrason eşliğinde kürtajın gerçekleştirilmemesi gibi durumlarda ortaya çıkıyor.
Başarısız Kürtaj Nasıl Olur?
“Kürtaj oldum ama hala hamileyim, bu nasıl olur?” sorusu merak konusudur. Nadir görülen bu komplikasyonun bazı sebepleri vardır.
Örneğin rahimde perde olması veya miyom olması kürtaj kanülünün gebelik kesesine ulaşamamasına neden olur. Gebelik kesesinin etrafındaki dezidual dokular vakumla alınır. Bu dezidual dokular yanlışlıkla gebeliğin alındığını düşündürebilir. Ama aslında gebelik kesesi alınmamıştır.
Çok erken haftalarda yapılan kürtajlarda ikiz gebelik olmasına rağmen tek kese görünür. Hamilelik haftası çok küçük olduğu için ikinci kese görünmez. Tek gebelik zannedilerek kürtaj yapılır ve görünmeyen ikinci gebelik kesesi alınmaz ve büyümeye devam eder. Bu nedenle erken gebelik haftalarında yapılan kürtajlarda 1 hafta sonra kontrole gelinmesi çok önemlidir. Çünkü görünmeyen gebelik kesesi 1 hafta sonra görünür hale gelecektir.
Başarısız kürtaj oldukça nadir bir komplikasyon olmakla birlikte kürtajı başarısız sonuçlanan kadınlarda gebelik devam ettiği için ikinci bir kürtaj planlamasının yapılması gerekiyor. Başarısız kürtaj riskinin minimize edilmesi için gebelik haftası çok küçük olduğunda ve ultrasonda gebelik kesesi görülmediğinde kürtaj işlemi erteleniyor.
Başarısız Kürtaj Belirtileri Nelerdir?
Bebeğin alınamaması şeklinde tanımlayabileceğimiz başarısız kürtaj belirtileri temelinde gebeliğin devam etmesi sonucu yaşanan semptomlarla aynıdır. Başarısız kürtaj belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Kürtaj sonrasında kanama ve lekelenme görülme sıklığı fazladır, yine de her kadında kürtaj sonrası kanama olur şeklinde bir genelleme yapılamaz. Ara kanama olmadığı takdirde kürtaj sonrasında 4-8 haftalık süre dahilinde ilk adetin görülmesi beklenir. Adet döngüsünün başlamaması başarısız kürtaj belirtileri arasında yer alır.
- Kürtaj sonrası hormon seviyelerinin 2-3 hafta sonra normale dönmesi beklenir. Kürtajdan hemen sonra yapılan gebelik testlerinin sonuçları pozitiftir. Bu durum gebeliğin devam ettiğinin göstergesi değildir. Ancak kürtajdan sonra yaklaşık 1 ay gibi bir süre geçtiğinde hormonların normale dönmesi sonucu gebelik testlerinin sonuçları negatif olmalıdır. Aksi, başarısız kürtaj semptomu olarak kabul edilir.
- Başarısız kürtaj belirtileri arasında gebelik belirtilerinin devam etmesi de yer almaktadır.[2]
Kürtaj sonrası gebeliğin devam ettiğinden şüphelenilmesi halinde kadın hastalıkları ve doğum uzmanları ile iletişime geçilmelidir. Yine de kürtajın başarısızlıkla sonuçlanma ihtimalinin oldukça düşük olduğu gerçeğinin göz ardı edilmemesi gerekir. Uzman hekimler tarafından, ultrason eşliğinde gerçekleştirilen ve sonrasında da ultrason ile kontrolü sağlanan kürtajlarda gebeliğin sonlandırılmama ihtimali minimum seviyeye çekilmektedir. Kürtaj sonrası kontrol muayenelerinin aksatılmaması ile de olası riskler ortadan kaldırılabilir.
Kürtaj Sonrası Gebeliğin Devamı Nasıl Anlaşılır?
Kürtaj sonrası gebeliğin devam etmediği 3 şekilde anlaşılır.
- Gebelik belirtilerinin devam etmesi
- Kanda BHCG değerinin düşmemesi veya yükselmesi
- Ultrasonda gebelik kesesinin görülmesi
Kürtajdan sonra bulantı, kusma, memelerde hassasiyet gibi gebelik belirtileri azalır ve toplamda 14 günde hamilelik belirtileri tamamen kaybolur. Gebelik belirtileri azalmıyorsaa veya artıyorsa kürtaj sonrası gebeliğin devam ettiği anlaşılır. Emin olmak için kanda gebelik testi (BHCG) veya ultrason bakmak gerekir.
Kürtaj sonrası BHCG değeri giderek azalır ve ortalama 2 haftada sıfırlanır. Eğer BHCG azalmıyorsa veya yükseliyorsa gebeliğin devam ettiği anlaşılır. Ayrıca heterotropik gebelik durumunda da BHCG değeri düşmez. Heterotropik gebelikte hem rahim içi gebelik hem de dış gebelik bir arada bulunur. Çok nadir görülür. Ancak kürtaj sonrası BHCG in düşmediği ve rahim içinde ultrasonda gebelik kesesi görülmediği taktirde bu tanı da akılda tutulmalıdır.
Rahimde Parça Kalması ile Başarısız Kürtaj Aynı Değildir
Rahimde parça kalması kürtaj riskleri arasında yer alır ancak başarısız kürtaj ile karıştırılmamalıdır. Başarısız kürtaj az önce de ifade edildiği gibi gebeliğin sonlandırılmaması ve devam etmesidir. Kürtaj sonrası rahimde parça kalması durumunda ise hamilelik sonlanır ancak rahim içerisinde gebelik materyalleri kalır. Rahimde parça kalması kürtaj sonrasında olabileceği gibi düşüklerde, sezaryen doğum veya normal doğumlarda da gündeme gelebilir.[3]
Kürtaj sonrası rahimde parça kalması belirtileri arasında;
- Anormal vajinal kanama,
- İlerlemiş gebeliklerde vajinal kanama ile birlikte parça düşmesi gibi semptomlar yer alır.
Kürtaj sonrası rahimde parça kalmadığından emin olunması için yine ultrason ile görüntüleme tekniklerine başvurulması gerekir. Rahimde parça kalması ve ortaya çıkan belirtilerin göz ardı edilmesi enfeksiyon riskini gündeme getirebilir. Belirtiler fark edildiği anda kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarına başvurulması önemlidir. Bu gibi bir durumda ilaçla ya da cerrahi kürtaj tekniklerine başvurulabilir.
Referanslar
[1] https://www.nhs.uk/conditions/abortion/
[2] https://www.132healthwise.com/what-happens-if-an-abortion-fails.php
[3] https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21512-retained-products-of-conception
