İstenmeyen gebeliklerin sonlandırılması, anne karnındaki bebeğin yaşamla bağdaşmayan sağlık sorunları yaşaması ve gebeliğin anne adayının sağlığını riske atması gibi farklı durumlarda kürtaj işlemine başvurulur. Kürtaj işlemi “ilaçla kürtaj” ve “cerrahi kürtaj” yöntemleri olmak üzere iki şekilde yapılır.
Vakumla kürtaj, cerrahi kürtaj teknikleri arasında yer alır ve günümüzde kürtaj risklerini minimize eden en gelişmiş teknik olarak kabul edilir. Bu nedenle çoğu klinikte kürtaj yöntemleri arasında en sık vakumla kürtaj tercih edilir. Biz de Ankara’daki kliniğimizde vakumla kürtajı tercih etmekteyiz.
Vakumla Kürtaj Nasıl Yapılır?
Vakumla kürtaj operasyonu, fetüsün ve plasentanın rahimden çıkarılması için vakum / emme tekniğinin kullanılması prensibiyle gerçekleştirilir. Bu prensip, vakumla kürtajın geleneksel kürtaj olarak da bilinen dilatasyon küretaj tekniğinden temel farkıdır. Anestezi verildikten sonra 5 – 10 dakikada tamamlanan vakumlu kürtaj sırasında negatif basınç üreten bir enjektör kullanılarak rahim duvarı temizlenene kadar işlem devam ettirilir.
Vakumla kürtajda kullanılan enjektöre karmen enjektörü denir. Bu enjektörün ucuna takılan farklı boyutlarda karmen kanülleri bulunur. Bu kanüller sterildir ve tek kullanımlıktır. Gebelik haftası büyüdükçe kullanılan kanülün boyutları artar.
Vakumla kürtajın nasıl yapıldığı hakkında daha ayrıntılı bilgi için bu linke tıklayabilirsiniz.
Vakumlu Kürtaj Kaç Aya Kadar Yapılır?
Vakumla kürtaj için gebeliğin çok büyük olmaması gerekir. Genellikle gebeliğin ilk 3 ayına kadar vakumlu kürtaj yapılır[1] . 3. aydan sonra direk kürtaj zararlı olabileceği için, ilaçla düşük yaptırılır ve kalan parçalar yine vakum yöntemi ile temizlenir.
Vakumlu Kürtaj Tehlikeli mi?
Vakumlu kürtaj dilatasyon kürtaj yöntemine göre daha güvenlidir. Tehlikesi çok azdır. Ama yine de riskleri azaltmak için bazı noktalar dikkat etmek gerekir.
Örneğin, vakumla kürtaj işleminin uygulanabilmesi için rahim şekli ve fonksiyonlarında anomali bulunmaması; pıhtılaşma bozukluklarının, pelvik enfeksiyonunun ve ciddi sağlık sorunlarının olmaması şartları aranır. Bu nedenle operasyon öncesi kapsamlı sağlık kontrollerinin yapılması esastır.
İşlem sırasında sterilizasyon kurallarına da uymak gerekir. Çünkü olası bir enfeksiyon rahime zarar verebilir.
Vakumla Kürtajın Dilatasyon Kürtajdan Farkı Nedir?
Vakumla kürtaj yöntemi, dilatasyon küretaj yöntemine oranla daha az risk barındıran ve komplikasyon yaratma ihtimali daha az olan bir tekniktir. Dilatasyon küretaj sırasında gebelik, rahim duvarının metal küretlerle kazınması yolu ile sonlandırılırken vakumlu kürtajda metal küretler kullanılmaz.
Vakumlu kürtaj sırasında rahim ağzından rahim boşluğuna çok ince bir kanül yerleştirilir. Rahim içerisine yerleştirilen ince kanüle ise Karmen enjektörü adı verilen negatif basınç üreten bir enjektör takılır.
Enjektör mekanizması çalışmaya başlayınca rahim içerisindeki materyaller enjektör içerisine emilir, rahim içerisindeki gebelikle ilgili olan tüm parçalar temizlenene kadar işlem devam eder. Rahim ağzı en ince kanüller için bile dar olan bazı hastalarda, rahim ağzı ultrason eşliğinde bujilerle genişletilebilir.
Vakumla kürtajın başlıca farkı; işlem sırasında metal küretler yerine negatif basınçlı özel enjektörlerin kullanılması ve ince kanüller yardımıyla rahim içerisine ulaşılabildiğinden rahim ağzının açılmasına büyük çoğunlukla gerek duyulmamasıdır.
10 haftalığa kadar olan gebelikler sonlandırılırken küçük kanüller, 10 haftadan büyük gebelikler sonlandırılırken ise daha büyük kanüller tercih edilir.
Küçük kanüller kullanılacaksa rahim ağzının genişletilmesine yani dilatasyona gerek yoktur. Dilatasyon gerekmediği için de rahimin delinme riski çok azdır. Çünkü kürtaj sırasında rahim delinmesi en sık dilatasyon aşamasında olmaktadır.
Vakumla Kürtajın Avantajları Nelerdir?
Vakumla kürtaj, seçilmiş vakalarda, en çok tercih edilen kürtaj yöntemidir. Bu tercih sıklığının nedeni vakumla kürtajın başarı oranı ile yakından ilişkilidir. Vakumlu kürtaj operasyonlarının başarı oranının %98’in üzerinde, komplikasyon oranının ise %1’in altında olduğu bilinmektedir.[2]
Vakumla kürtaj işleminde gebelik materyallerinin rahim içerisinde temizlenmesi için metal küretler kullanılmaz. Metal küretler rahim içinin zarar görmesine ve rahimde yapışıklık oluşmasına neden olabilmektedir. Vakumla kürtajda bu riskler minimize edilmektedir. Vakumlu kürtajda rahim delinmesi riski de azalır, bunun temel sebebi hastaların rahim içerisine ulaşılması için kanüllerin yeterli olmasıdır. Çok nadir durumlarda, rahim ağzı aşırı dar olan hastalarda, ultrason eşliğinde rahim ağzı buji ile genişletilebilir.
Vakumla kürtaj minimal invaziv bir teknik olduğu için hastalarda kanama ve ağrı gibi şikayetler de en az seviyede görülür. Hastalar günlük hayatlarına çok daha kısa sürede dönebilirler ve iyileşme süreleri de konforlu geçer. Enfeksiyon riskinin yok denecek kadar az olması da vakumlu kürtaj avantajları arasında önemli bir maddedir.
Uzman hekimler tarafından, steril koşullarda, tek kullanımlık malzemelerle gerçekleştirildiğinde oldukça güvenli bir prosedür olan vakumlu kürtaj sonrası bazı yan etkilerin olabileceği de ifade edilebilir. Vakumlu kürtaj sonrası kramplar, terleme, baş dönmesi, kanama ve mide bulantısı gibi şikayetler yaşanabilmektedir. Yan etkilerin takip edilmesi ve çok artması halinde kadın hastalıkları ve doğum uzmanları ile iletişime geçilmesi önemlidir.[3]
Vakumlu Kürtaj Rahime Zarar Verir mi?
Metal küretlere göre vakumla yapılan kürtaj rahime daha az zarar verir. Ancak vakumlu kürtaj rahime hiç zarar vermez diye düşünmek de doğru değildir. Vakumlu kürtaj da olsa rahime zarar vermemek için dikkatli davranmak gerekir. Burada önemli nokta rahimde parça kalmayacak şekilde kazıma işleminin yapılmasıdır. Gereksiz yere aşırı kazıma işleminden de kaçınmak gerekir.
Çünkü aşırı kazıma yapılması ve enfeksiyon rahimde yapışıklığa neden olarak rahime zarar verebilir. Rahim zarar görürse de adet olamama veya kısırlık gibi problemler ortaya çıkabilir.
Vakumla Kürtaj Acıtır mı?
Vakumlu kürtaj dilatasyon kürtaja göre daha az acıtır. Ama yine de hasta kürtaj sırasında ağrı hissedebilir. Bu nedenle vakumla kürtaj anestezi altında yapılır. Anestezi için 2 yöntem vardır. Lokal anestezi ve genel anestezi. Biz Ankara da vakumlu kürtaj sırasında sedasyon anestezi yani genel anesteziyi tercih ediyoruz.
Sağlıkla ve sevgiyle kalın…
Referanslar
[1] https://www.healthline.com/health/types-of-abortion#vacuum-aspiration
[2] “Clinical updates in reproductive health.” Ipas, 2020, www.ipas.org/wp-content/uploads/2020/08/ClinicalUpdatesInReproductiveHealthCURHE20-English-digital.pdf. Accesed November 2020.
[3] https://www.healthline.com/health/types-of-abortion#vacuum-aspiration
